Ürgüp

Yüz ölçümü 587 km² olan ilçenin 2022 yılı nüfusu 36.695 olup ilçe Nevşehir merkeze 20 km uzaklıkta yer almaktadır. Bölgenin en önemli merkezlerinden olan Ürgüp, turistlerin en yoğun ziyaret ettiği ilçelerden biri olup nüfus itibarıyla bölgenin en kalabalık ilçesidir. İlçe içerisinde Temenni Tepesi, Paşa Bağları, Mazı Yeraltı Şehri, Âşıklar Tepesi gibi turistik açıdan değerli birçok yer bulunmaktadır. Daha fazla bilgi için discovercappadocia web sitemizi ziyaret edebilirsiniz. 

Ürgüp, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış kültürel ve tarihi açıdan son derece zengin olan bölgenin en önemli merkezlerinden birisidir. Bizans Döneminde Osiana (Assiana), Hagios Prokopios, Selçuklular Dönemi'nde Başhisar, Osmanlılar zamanında Burgut kalesi, Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren de Ürgüp adıyla anılmaya başlanmıştır. Özellikle 16. Yüzyıldan sonra Kapadokya bölgesinin en önemli merkezlerinden birisi haline gelen Ürgüp, farklı etnik ve dini unsurların içerisinde yaşadığı ülke ve dünya çapında bilinen bir merkez olmuştur. Özellikle Ortodoks mezhebinin önemli tarihi kimliklerine ev sahipliği yapmış ilçe, Hristiyanlar açısından da oldukça önemli kabul edilmektedir. İlçe, Türklerin Anadolu’ya girişi ile birlikte İslam ve Türk tarihini de içine katan önemli bir kültürel mozaik haline gelmiştir.

1985 yılında Göreme Milli Parkı ve Kayalık Kapadokya bölgesinin UNESCO Dünya Mirasına girmesinden sonra ülke ve dünya çapında tanınan bir marka değeri olan Ürgüp, her yıl yerli ve yabancı yüzbinlerce turiste ev sahipliği yapmaktadır. 2019 yılında yaklaşık 4 milyon ziyaretçiyi ağırlayan Kapadokya bölgesinde yer alan Ürgüp, taş, kayadan oyma otel ve konakları ile özellikle yerli turistler için bölgede tercih edilen merkezlerin başını çekmektedir. Özellikle 2000’li yılların başında önemli bir televizyon dizisi olan Asmalı Konak ile birlikte bu ilgi zirveye çıkmıştır. Günümüzde hala dizinin geçtiği çeşitli mekân ve konağın insanlar tarafından ziyaret edildiği görülmektedir.

Ürgüp İlçesi Mahalle ve Belediyeler

Ürgüp ilçesinde derslik başına düşen öğrenci sayısı ilkokul ve ortaokul için 30, genel ortaöğretim (lise) için 3, mesleki ve teknik liseler için ise 3’tür. Bu verilere göre derslik başına düşen öğrenci sayısı bakımından Merkez ilçesi ilkokul ve ortaokul düzeyinde Nevşehir ortalamasının (15) ve Türkiye ortalamasının (24) üzerinde, genel ortaöğretim düzeyinde Nevşehir ortalamasının (18) ve Türkiye ortalamasının (34) altında, mesleki ve teknik eğitim düzeyinde ise Nevşehir ortalamasının (13) ve Türkiye ortalamasının (26) altındadır.

Ürgüp İlçesinde Üretilen Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler Üretim Miktarı (ton)

 Kaynak: TÜİK, 2022 

Ürgüp ilçesinde üretilen sebze miktarları incelendiğinde, 2022 yılında en fazla domates üretildiği görülmektedir. Bunu sırasıyla çerezlik kabak, karpuz ve salatalık izlemektedir. Domatesin son 5 yıllık süreçteki üretim miktarları incelendiğinde, yıllar içerisinde artış meydana geldiği görülmektedir. Çerezlik kabak, karpuz ve salatalık üretim miktarları da benzer şekilde yıllar içerisinde artış göstermiştir.

2018 – 2022 Yılları Ürgüp İlçesinde Üretilen Meyve Miktarı (ton)

Ürgüp ilçesinde üretilen meyve miktarları incelendiğinde, 2022 yılında en fazla üretimin üzüm olduğu görülmektedir. Bunu sırasıyla elma, kayısı ve armut izlemektedir. Üzüm üretiminin 2019 yılında düşüş yaşadığı, 2020 yılında bir miktar artış, 2021 yılında yeniden düşüş yaşadığı görülmektedir. 2022 yılında ise bir miktar artış meydana gelmiştir. Elma 2019-2021 yılları arasında artış göstermiş, diğer yıllarda azalmıştır. İlçede maviyemiş üretimi 2022 yılında başlamıştır. İlçe; üzüm, elma, kayısı, zerdali, armut, erik, ayva ve kiraz üretiminde ilde 1. sıradadır.

2018 – 2022 Yılları Ürgüp İlçesi Toplam Tarım Alanları  (Dekar)  

Ürgüp ilçesinin toplam tarım alanları son 5 yıllık süreçte incelendiğinde, en küçük tarım alanının 2019 yılında, en büyük tarım alanının ise 2018 yılında kaydedildiği görülmektedir.

 2018 – 2022 Yılları Ürgüp İlçesi Türlerine Göre Tarım Alanları  (Dekar)

Kaynak: TÜİK, 2022

Ürgüp ilçesinin tarım alanları türlerine göre incelendiğinde, en fazla yer kaplayan tarım alanının tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin alanı olduğu görülmektedir. Bunu sırasıyla meyveler, içecek ve baharat bitkileri, nadas alanı ve sebze alanı izlemektedir.

2018 – 2022 Yılları Ürgüp İlçesi Hayvansal Üretim Miktarı (ton)

Kaynak: TÜİK, 2022

Ürgüp ilçesindeki hayvansal üretim miktarları incelendiğinde, doğal balın ilk sırada geldiği görülmektedir. Bunu sırasıyla yapağı, balmumu ve keçi kılı izlemektedir. Doğal bal üretimi son 5 yıllık süreçte incelendiğinde, üretimin 2021 yılındaki düşüş dışında artış eğiliminde olduğu görülmektedir. Yapağı üretimi 2022 yılına kadar sabit seyirde ilerlerken 2022 yılında artış yaşamıştır. Balmumu yıllar içerisinde artış kaydederken, keçi kılı her yıl sabit miktarı korumuştur.

Ürgüp İlçesi Kovan Sayısı ve Tipi (Kovan Sayısı)

Ürgüp ilçesindeki kovan sayıları ve tipi incelendiğinde, eski tip kovan sayısında artış meydana geldiği görülmektedir. Yeni tip kovanlar ise, benzer şekilde yıllar içerisinde artmıştır.

Kaynak: TÜİK, 2022

Ürgüp ilçesinde arıcılık faaliyeti yapan işletme sayıları son 5 yıllık dönemde incelendiğinde, en fazla sayıdaki işletmenin 2022 yılında, en düşük sayıdaki işletmenin ise 2018 yılında kaydedildiği görülmektedir.

Ürgüp İlçesi Canlı Hayvan Sayısı (Baş)

Kaynak: TÜİK, 2022

Ürgüp ilçesindeki canlı hayvan sayıları incelendiğinde, 2022 yılı içerisinde en fazla sayıdaki canlı hayvanın koyun olduğu görülmektedir. Bunu sırasıyla inek, kıl keçisi ve boğa izlemektedir. Koyun sayıları son 5 yıllık süreçte incelendiğinde, artış eğiliminde olduğu görülmektedir. İnek sayısında 2020 yılındaki düşüş hariç, yıllar içerisinde artış meydana gelmiştir. İlçedeki katır sayısı 2020 yılı itibariyle 0’ı göstermektedir.

İlçede yalnız 3 köyde ekmek üretimi yapılmakta ve iki köyde de süt ve süt ürünleri üretilmektedir. Bir köyde ise madencilik ve taş ocağı alanında faaliyet gösteren tesis bulunmaktadır.

Ürgüp ilçesi Nevşehir merkezine 20 km, Kayseri’ye ise yaklaşık 60 km, Nevşehir Kapadokya Havalimanına 45 km, Ankara-Niğde otoyoluna (Alayhan gişelerine) 60 km, Avanos ilçesine ise 10 km mesafededir. Kasaba ve köylerin ulaşımı tamamen karşılanmış olup, asfaltsız köy yolu bulunmamaktadır.

Kapadokya’nın en önemli duraklarından biri olan Ürgüp’te yöresel ürünlerin çeşitliliği turizm çeşitliliği ve marka değeri açısından önem arz etmektedir. Bu anlamda Ürgüp’ün gastronomi kültürü bakımından önemli bir zenginliğe sahip olduğu söylenebilir. Yapılan araştırma ve saha çalışmalarında öne çıkan bazı yöresel ürünler; bulamaç, salatalık dolması, kırmızı göğ, un çorbası (kesme çorba), aside, kulaklı mantı, gendime (keşkek), kabak bulgurlaması, üzüm turşusu, tandır çorbası, ağ pahla, düğün pilavı olarak listelenebilir. Bunların yanında ilçe; şaraplık, sofralık ve kuru olarak sunulan üzüm ve bağcılık konusunda oldukça önemli bir değere sahiptir.

Detaylı bilgi için Ürgüp Kaymakamlığı web sitesini ziyaret edebilirsiniz.